قهوه موریس – شناخت شیمی قهوه و ساختار مولکولی آن و همچنین خواص و ویژگیهای انواع قهوهها زیربنایی است که برای ترکیبسازی به آن نیاز داریم. در این یادداشت که اقتباسی آزاد از مقاله مایکل بیرمن و تونی جیکوبسن است که در پرفکت دیلی منتشرشده است به ساختار شیمیایی و مولکولی قهوه و ترکیبسازی میپردازیم.
طعم در قهوههای ترکیبی حرف اول و آخر را میزند، اما استفاده از علم شیمی قهوه و شناخت مولکولی دانههای قهوه همانند کاتالیزور و راه میانبری است که این مسیر را برای رسیدن به طعم مطلوب کاهش میدهد.
مایکل بیرمن و تونی جیکوبسن در این مقاله از تجربه خود مینویسند: «مدتی پیش روی طراحی قهوه ترکیبی جدیدی کار میکردیم که انتظارات طعمی موردنظر مشتریانمان را برآورده کند؛ اما بهجای اینکه مستقیم سراغ ارزیابی حسی و قهوهآزمایی برویم، تصمیم گرفتیم روی دانههای قهوه آنالیز مولکولی انجام دهیم. با این تکنیک، ما نهتنها میتوانستیم چندین ترکیب را به مشتریمان پیشنهاد دهیم، بلکه در مورد شیمی قهوه هم چیزهایی یاد گرفتیم. شرکت ما «سای فای فود» (Sci Fi Food) درزمینهی تحقیق و نوآوری در صنعت خوراک مشغول به فعالیت است.
چندی پیش یک کارگاه رُست یا برشتهکاری تجاری برای طراحی قهوهی ترکیبی با ما تماس گرفت. در ذهنمان محصولی متفاوت، جذاب و با هزینهی تمامشدهی مشخص تصویر کردیم. چالشِ ایدهآلی بود برای تیممان که تشکیلشده بود از یک رُستر یا برشتهکار ماهر درزمینهی طعم و دانشمند خوراک باسابقهی تحقیق در مورد قهوه.»
پیشبینی طعم قهوه بر اساس ساختار شیمی قهوه
در حالت معمول ترکیبسازی، رُستر یا برشته کار، متناسب با بودجه در نظر گرفتهشده انواع دانههای سبز را سفارش میدهد؛ آنها را باهم ترکیب میکند تا به ترکیب دلخواه میرسد. این روش زمان و هزینهی زیادی میبرد اما بیرمن و جیکوبسن روشی کارآمدتر را پیشنهاد میدهند و مینویسند: «ما به این نتیجه رسیدیم که با آگاهی به مواد شیمیایی تشکیلدهندهی دانه قهوه میتوانیم در مورد طعم آن پیشبینیهایی انجام دهیم؛ بنابراین با امید کاهش آزمونوخطا، نمونههای قهوه را آنالیز کردیم. با اینکه نمیتوانستیم طعمهای نهایی ترکیب را حدس بزنیم اما از نتایج راضی بودیم.
بههرحال ما توانستیم شاخصههای طعمی مانند تلخی و اسیدیته را تست کنیم و ترکیبهایی با شاخصههای مناسب را پیش از ارزیابی قهوه انتخاب کنیم. به کمک این روش تعدادی از ترکیبها را حذف کردیم و تمرکزمان را روی بقیه ترکیبها که امیدبخشتر بودند، گذاشتیم. این یعنی صرفهجویی در زمان.»
بیرمن و جیکوبسن در خصوص شیمی قهوه مینویسند: «آزمایش را با پنج قهوهی تجاری از نروژ و قهوهای با امتیاز بالاتر و درجه برشتگی روشنتر از یک رُست یا برشتهکاری تخصصی شروع کردیم. ۱۱ مادهی شیمیایی را که بهطور طبیعی در قهوه وجود دارد مشخص کردیم. این مواد طبق مقالات علمی بیشترین تأثیر را بر طعم قهوه میگذارند.
همچنین مواد دیگری را که کموبیش در نمونههایمان وجود داشتند بررسی کردیم. برای آنالیز نمونهها از یک طیفسنج یا اسپکترومتر قوی در یکی از دانشگاههای علم و تکنولوژی نروژ استفاده شد. این روش معمولاً برای بررسی مواد خوراکی استفاده نمیشود اما به ما این امکان را میدهد که همزمان چند مولکول را بررسی کنیم.
پس از آزمایش به این نتیجه رسیدیم که نمونهها به لحاظ شیمیایی بیشازحد پیچیدهاند. دادههای زیادی داشتیم که تحلیلشان برایمان وقتگیر و آزاردهنده بود. درعینحال اطلاعاتی بهدست آوردیم که نمیتوانستیم نادیدهشان بگیریم. فهمیدیم که سه دسته از مواد تأثیرگذاری قابلتوجهی بر طعم قهوه دارند: قندها، اسیدها و کافئین.»
قهوه موریس را در اینستاگرام هم ببینید